WAZ (ŞIǴŞERĞUB)- уаз
Yis’'exer: Adıg’e: waz arıse Arab: البرسيمون, Tr: Trabzon hurması, İn: persimmon, Fr: kaki ,Rus: хурма,Latin: Diospyros lotus
Waz müşqu s’’ıqu (Latincesi: Diospyros lotus ) Şımafem yithapexer pıteko, yiatığağe metre 15 nese, yişhape kewh’ureyiğe zı çıg’ı.
Yizebg’ırıç’ıç’e
Yixeğogur Tğemıwo İran. Tığemıwo Anadolu, kafkasya re afganistan, hindistan, Çin re japonya'yem nesı. Türkiye'm xışüs’’e ujı ç’p’eme kaşesı. Yejaşö şıtı ç’ıg’ır jı h’ukesi yiişö zegoçıgorem masth’e.
Thapexeme yaç’ıhağe cm 6-12, yabıh’uğe cm 3-5. uç’ıhaxew yas’ıpexer paps’’e şıtıx. Thapeme yaşıuxer s’ı yatémıtew lıdıpş`ı wus’şöçap’s’’ew, yaş`eğıxeri wus’ışö yejaşö, amırıme wus’ışö şüh’ant’e şıtıxe thape pkıxeme s’ıxer yatétıx. Thape ç’ıme yaç’ıhağe cm 1,5. Nekığe h’uxemre nekığe bzıxer çıg’ı şhafıxeme kapeç’e. Nekığe h’uxer mm 5 fedize ç’ıhaxew. Wodıcınım fede, ç’ı yapımıte, kidifiğaé kutame çım tétıxe zırıze kızeüxe, bğegufe goje, şepl’ı, turanjışö meh’u. Yiuze cm 1-1,5. yimüşquxer, pırajıyém fede gojışöeyişöw h’uraye s’’ıqux. Mıt’ığo rapş`e ğojışö zıpşxırem jeqos’’ır zeriğal’e, zıt’ığorem şüs’’aşö aşüı meh’ux.
Yzetéfıxer
Diospyros acocksii (De Winter) De Winter
Diospyros acris
Diospyros affinis Thwaites
Diospyros apeibacarpos Raddi
Diospyros armata
Diospyros attenuata Thwaites
Diospyros australis – waz ğojı.
Diospyros austroafricana De Winter
Diospyros Barberi
Diospyros batocana Hiern
Diospyros blancoi - Mabolo - mı, kamagong Velvet ( Filipinler )
Diospyros brandisiana KZ.
Diospyros canaliculata (= D. cauliflora, D. xanthochlamys)
Diospyros candolleana
Diospyros caribaea (A.DC.) Standl.
Diospyros Castanea (Craib) Fletcher
Diospyros cathayensis Steward (= D. sinensis)
Diospyros cauliflora Blume
Diospyros celebica - Makassar Abanoz
Diospyros chamaethamnus - Kum Apple
Diospyros chloroxylon
Diospyros clavigera CBClarke
Diospyros confertifolia
Diospyros compacta'nın (R.Br.) Kosterm.
Diospyros consolataei
Diospyros conzattii Standl.
Diospyros crumenata Thwaites
Diospyros DENDRO Hiern - Gaboon Abanoz , " şüs’’e Abanoz "," Afrika Ebony "(= D. atropurpurea, D. crassiflora, D. evila)
Diospyros crassinervis (Krug ve Urb.) Standl.
Diospyros decandra - Dışe mı , thi ( Vietnam )
Diospyros densiflora
Diospyros dichrophylla (Gand.) De Winter
Diospyros digyna – şüs’’e Sapote , Çikolata müşqu, zapote Prieto ( İspanyol bze ), " waz şüs’’e”
Diospyros ebenum - Seylan Ebony , Hindistan Abanoz, " abanoz "
Diospyros elliptica (JRForst. & G. Forst.) PSGreen
Diospyros eriantha Champ. ex Benth.
Diospyros fasciculosa
Diospyros ferra
Diospyros ferrea (Willd.) Bakh.f. – Yaeyama - me zığawure ( Japonca )
Diospyros fischeri
Diospyros geminata
Diospyros glabra (L.) De Winter
Diospyros glandulosa Dantel
Diospyros glaucifolia FPMetcalf
Diospyros grisebachii (Hiern) Standl.
Diospyros guianensis (Aubl.) Gurke
Diospyros halesioides Griseb.
Diospyros hillebrandii - ēlama , "lama" ( Hawai )
Diospyros hispida DC.
Diospyros humilis - Queensland Abanoz
Diospyros ierensis Britton
Diospyros inconstans Jacq. (= D. psidioides)
Diospyros inhacaensis F. fıjı
Diospyros insignis Thwaites
Diospyros insularis Bakh.f - Papua Abanoz
Diospyros japonica Siebold & Zucc.
Diospyros juruensis ACSM.
Diospyros kaki – Japon waz, Kaki waz, Asya waz, kaki, shizi ( Çin bze)
Diospyros kirkii Hiern
Diospyros kurzii - Andaman Marblewood
Diospyros lanceifolia
Diospyros leucomelas
Diospyros littorea (R.Br.) Kosterm.
Diospyros lokohensis
Diospyros longibracteata Lecomte
Waz – (Tarih-erik) , Kafkas waz
Diospyros lycioides Desf -. Bushveld Bluebush
Diospyros lycioides ssp. Guerkei (Kuntze) De Winter
Diospyros ssp lycioides. Lycioides
Diospyros ssp lycioides. Nitens (Harv. eski Hiern) De Winter
Diospyros lycioides ssp. Sericea (Bernh.) De Winter
Diospyros mabacea – müşqu pl’ıj Abanoz
Diospyros macrocalyx (= D. loureiroana)
Diospyros macrophylla Blume - Ajan kelicung ( Endonezya )
Diospyros yinı (G. Forst.) Bakh.f.
Diospyros yinı . Ebenus f. australiensis
Diospyros malabarica (Desr.) Kostel -.şüıs’’e fıjı Abanoz , Pale Moon Abanoz , Gaub Tree (= D. embryopteris, D. peregrina
Diospyros maritima Blume
Diospyros marmorata RNPark -. Marblewood Abanoz , " marblewood "
Diospyros melanida - Ebene marbre ( Fransız bze )
Diospyros melanoxylon - Coromandel Abanoz , Tığekıéç’ıp’e Hint Abanoz, tendu ( Hint bze ), temburini
Diospyros mespiliformis - Jackalberry , jakkalsbessie ( Afrikaans ), " Afrika Abanoz "
Diospyros mindanaensis Merr. (= D. rosenbluthii)
Diospyros Mollis Griff -. Mặc Nua (Vietnam), มะเกลือ ( Tayland )
Diospyros Montana Roxb. (= D. cordifolia, D. Montana var. cordifolia)
Diospyros moonii Thwaites
Diospyros morrisiana Hance
Diospyros multiflora
Diospyros mun - Mun Abanoz
Diospyros natalensis (Harv.) Brenan
Diospyros ssp natalensis. Natalensis
Diospyros natalensis ssp. Nummularia (Brenan) F. fıjı
Diospyros nitida Merr.
Diospyros oblongifolia (Thwaites) Kosterm.
Diospyros oldhamii Maxim. (= D. taitoensis)
Diospyros oleifera Cheng
Diospyros pallens (Thunb.) F. fıjı
Diospyros papuana Valeton eski Bakh.f.
Diospyros pavonii
Diospyros pentamera - Myrtle Abanoz , waz yejaşö, şüs’’eMyrtle, yéjaşö kıps’’e
Diospyros philippinensis A.DC.
Diospyros phlebodes (ACSm.) ACSM.
Diospyros pilosanthera Blanco
Diospyros piscatoria Gurke
Diospyros poeppigiana
Diospyros pyrrhocarpa Miq.
Diospyros quaesita Thwaites
Diospyros rhombifolia
Diospyros ridleyi Bakh.f. (= D. crumenata auct. sigara Thwaites, D. pyrrhocarpa auct. non Miq. D. pyrrhocarpa var. andamanica, D. pyrrhocarpoides)
Diospyros rosei Standl.
Diospyros rotundifolia Hiern
Diospyros rubra Lecomte
Diospyros rumphii Bakh.f. (= D. Şhas’ı dağe, D. Utilis Koord & Val. (non Hemsl.))
Diospyros samoensis A. Gray
Diospyros sandwicensis - lama , "mı" (Hawai)
Diospyros sapota Roxb.
Diospyros sericea DC.
Diospyros seychellarum Seyşel Adaları
Diospyros siamang (= D. elliptifolia)
Diospyros simii (Kuntze) De Winter
Diospyros sintenisii (Krug re Urb.) Standl.
Diospyros sonorae Standl.
Diospyros subrotata
Diospyros subtruncata Hochr.
Diospyros sundaica Bakh.f. (= D. pseudoebenum)
Diospyros tessellaria Poir -. Mauritius Abanoz
Diospyros Texana – Texas waz, Meksika waz, chapote, chapote Manzano, chapote Prieto (İspanyol bze), " waz şüs’’e siyah "
Diospyros trichophylla (= D. pruriens)
Diospyros tutcheri Dunn
Diospyros venosa Duvar. eski DC. (= D. hermaphroditica)
Diospyros villosa (L.) De Winter
Diospyros virginiana – Amerika waz, Tığekıéç’ıp’e waz, zediye waz, Possumwood
Diospyros vitiensis
Diospyros vitiensis. Longisepala (Gillespie) ACSM. (= D. globosa)
Diospyros whyteana (Hiern) F. fıjı
Diospyros tomentosa
Diospyros sp. 'Bamaga'
Diospyros sp. 'Mt Lewis'
Diospyros sp. 'Mt Spurgeon'
Zıtxığer
Hatko Nuri Ersoy
Telif hakk tarafıma aittir basım ve yayını izine tabidir.
уаз мушкIу цIыкIу (латинджэси: диоспyрос лотус ) шымафэм итхьапэхэр пытэкъо, иатыгъагъэ мэтрэ 15 нэсэ, ишхьапэ къэухъурэигъэ зы чъыгы.
изэбгырыкIыкIэ
ихэгъогур тгъэмыо иран. тыгъэмыо анадолу, къафкъася рэ афганистан, хьиндистан, чъин рэ жапоня'ем нэсы. туркъиэ'м хышъуцIэ ужы кIпIэмэ къашэсы. ежашъо шыты кIыгыр жы хъукъэси иишъо зэгочъыгорэм мастхъэ.
тхьапэхэмэ якIыхьагъэ джм 6-12, ябыхъугъэ джм 3-5. укIыхьахэу яцыпэхэр папцIэ шытых. тхьапэмэ яшыухэр цы ятемытэу лыдыпшIы уцшъочъапIцIэу, яшIэгъыхэри уцышъо ежашъо, амырымэ уцышъо шъухъантIэ шытыхэ тхьапэ пкъыхэмэ цыхэр ятетых. тхьапэ кIымэ якIыхьагъэ джм 1,5. нэкъыгъэ хъухэмрэ нэкъыгъэ бзыхэр чъыгы шхьафыхэмэ къапэкIэ. нэкъыгъэ хъухэр мм 5 фэдизэ кIыхьахэу. одыджыным фэдэ, кIы япымытэ, къидифигъае къутамэ чъым тетыхэ зырызэ къызэухэ, бгъэгуфэ гожэ, шэплъы, туранжышъо мэхъу. иузэ джм 1-1,5. имушкIухэр, пыражием фэдэ гожышъоэишъоу хъурае цIыкIух. мытIыгъо рапшIэ гъожышъо зыпшхырэм жэкIоцIыр зэригъалъэ, зытIыгъорэм шъуцIашъо ашъуы мэхъух.
Yзэтефыхэр
диоспyрос аджоджкъсии (дэ уинтэр) дэ уинтэр
диоспyрос аджрис
диоспyрос аффинис тхьуаитэс
диоспyрос апэибаджарпос радди
диоспyрос армата
диоспyрос аттэнуата тхьуаитэс
диоспyрос аустралис – уаз гъожы.
диоспyрос аустроафриджана дэ уинтэр
диоспyрос барбэри
диоспyрос батоджана хьиэрн
диоспyрос бланджои - маболо - мы, къамагонг IэлIэт ( филипинлэр )
диоспyрос брандисиана къз.
диоспyрос джаналиджулата (= д. джаулифлора, д. хантхьоджхьламyс)
диоспyрос джандоллэана
диоспyрос джарибаэа (а.ддж.) стандл.
диоспyрос джастанэа (джраиб) флэтджхьэр
диоспyрос джатхьаенсис стэуард (= д. синэнсис)
диоспyрос джаулифлора блумэ
диоспyрос джэлэбиджа - макъассар абаноз
диоспyрос джхьамаэтхьамнус - къум апплэ
диоспyрос джхьлорохyлон
диоспyрос джлаIигэра джбджларкъэ
диоспyрос джонфэртифолиа
диоспyрос джомпаджта'нын (р.бр.) къостэрм.
диоспyрос джонсолатаэи
диоспyрос джонзаттии стандл.
диоспyрос джрумэната тхьуаитэс
диоспyрос дэндро хьиэрн - габоон абаноз , " шъуцIэ абаноз "," африкъа эбонy "(= д. атропурпурэа, д. джрассифлора, д. эIила)
диоспyрос джрассинэрIис (къруг Iэ урб.) стандл.
диоспyрос дэджандра - дышэ мы , тхьи ( Iиэтнам )
диоспyрос дэнсифлора
диоспyрос диджхьропхьyлла (ганд.) дэ уинтэр
диоспyрос дигyна – шъуцIэ сапотэ , чъикъолата мушкIу, запотэ приэто ( испанyол бзэ ), " уаз шъуцIэ”
диоспyрос эбэнум - сэyлан эбонy , хьиндистан абаноз, " абаноз "
диоспyрос эллиптиджа (жрфорст. & г. форст.) псгрээн
диоспyрос эриантхьа джхьамп. эх бэнтхь.
диоспyрос фасджиджулоса
диоспyрос фэрра
диоспyрос фэррэа (уиллд.) бакъхь.ф. – яэяма - мэ зыгъаурэ ( жапонджа )
диоспyрос фисджхьэри
диоспyрос гэмината
диоспyрос глабра (л.) дэ уинтэр
диоспyрос гландулоса дантэл
диоспyрос глауджифолиа фпмэтджалф
диоспyрос грисэбаджхьии (хьиэрн) стандл.
диоспyрос гуианэнсис (аубл.) гуркъэ
диоспyрос хьалэсиоидэс грисэб.
диоспyрос хьиллэбрандии - ēлама , "лама" ( хьауаи )
диоспyрос хьиспида ддж.
диоспyрос хьумилис - кIуээнсланд абаноз
диоспyрос иэрэнсис бриттон
диоспyрос инджонстанс жаджq. (= д. псидиоидэс)
диоспyрос инхьаджаэнсис ф. фыжы
диоспyрос инсигнис тхьуаитэс
диоспyрос инсуларис бакъхь.ф - папуа абаноз
диоспyрос жапониджа сиэболд & зудждж.
диоспyрос журуэнсис аджсм.
диоспyрос къакъи – жапон уаз, къакъи уаз, ася уаз, къакъи, схьизи ( чъин бзэ)
диоспyрос къиркъии хьиэрн
диоспyрос къурзии - андаман марблэоод
диоспyрос ланджэифолиа
диоспyрос лэуджомэлас
диоспyрос литторэа (р.бр.) къостэрм.
диоспyрос локъохьэнсис
диоспyрос лонгибраджтэата лэджомтэ
уаз – (тарихь-эрикъ) , къафкъас уаз
диоспyрос лyджиоидэс дэсф -. бусхьIэлд блуэбусхь
диоспyрос лyджиоидэс ссп. гуэркъэи (къунтзэ) дэ уинтэр
диоспyрос ссп лyджиоидэс. лyджиоидэс
диоспyрос ссп лyджиоидэс. нитэнс (хьарI. эскъи хьиэрн) дэ уинтэр
диоспyрос лyджиоидэс ссп. сэриджэа (бэрнхь.) дэ уинтэр
диоспyрос мабаджэа – мушкIу плъыж абаноз
диоспyрос маджроджалyх (= д. лоурэироана)
диоспyрос маджропхьyлла блумэ - ажан къэлиджунг ( эндонэзя )
диоспyрос ины (г. форст.) бакъхь.ф.
диоспyрос ины . эбэнус ф. аустралиэнсис
диоспyрос малабариджа (дэср.) къостэл -.шъуыцIэ фыжы абаноз , палэ моон абаноз , гауб трээ (= д. эмбрyоптэрис, д. пэрэгрина
диоспyрос маритима блумэ
диоспyрос мармората рнпаркъ -. марблэоод абаноз , " марблэоод "
диоспyрос мэланида - эбэнэ марбрэ ( франсыз бзэ )
диоспyрос мэланохyлон - джоромандэл абаноз , тыгъэкъыекIыпIэ хьинт абаноз, тэнду ( хьинт бзэ ), тэмбурини
диоспyрос мэспилиформис - жаджкъалбэррy , жакъкъалсбэссиэ ( африкъаанс ), " африкъа абаноз "
диоспyрос минданаэнсис мэрр. (= д. росэнблутхьии)
диоспyрос моллис грифф -. мặдж нуа (Iиэтнам), มะเกลือ ( таyланд )
диоспyрос монтана рохб. (= д. джордифолиа, д. монтана Iар. джордифолиа)
диоспyрос моонии тхьуаитэс
диоспyрос моррисиана хьанджэ
диоспyрос мултифлора
диоспyрос мун - мун абаноз
диоспyрос наталэнсис (хьарI.) брэнан
диоспyрос ссп наталэнсис. наталэнсис
диоспyрос наталэнсис ссп. нуммулариа (брэнан) ф. фыжы
диоспyрос нитида мэрр.
диоспyрос облонгифолиа (тхьуаитэс) къостэрм.
диоспyрос олдхьамии махим. (= д. таитоэнсис)
диоспyрос олэифэра джхьэнг
диоспyрос паллэнс (тхьунб.) ф. фыжы
диоспyрос папуана Iалэтон эскъи бакъхь.ф.
диоспyрос паIонии
диоспyрос пэнтамэра - мyртлэ абаноз , уаз ежашъо, шъуцIэмyртлэ, yежашъо къыпцIэ
диоспyрос пхьилиппинэнсис а.ддж.
диоспyрос пхьлэбодэс (аджсм.) аджсм.
диоспyрос пилосантхьэра бланджо
диоспyрос писджаториа гуркъэ
диоспyрос поэппигиана
диоспyрос пyррхьоджарпа миq.
диоспyрос кIуаэсита тхьуаитэс
диоспyрос рхьомбифолиа
диоспyрос ридлэи бакъхь.ф. (= д. джрумэната ауджт. сигара тхьуаитэс, д. пyррхьоджарпа ауджт. нон миq. д. пyррхьоджарпа Iар. андаманиджа, д. пyррхьоджарпоидэс)
диоспyрос росэи стандл.
диоспyрос ротундифолиа хьиэрн
диоспyрос рубра лэджомтэ
диоспyрос румпхьии бакъхь.ф. (= д. шхьацы дагъэ, д. утилис къоорд & Iал. (нон хьэмсл.))
диоспyрос самоэнсис а. граy
диоспyрос сандуиджэнсис - лама , "мы" (хьауаи)
диоспyрос сапота рохб.
диоспyрос сэриджэа ддж.
диоспyрос сэyджхьэлларум сэyшэл адалары
диоспyрос сиаманг (= д. эллиптифолиа)
диоспyрос симии (къунтзэ) дэ уинтэр
диоспyрос синтэнисии (къруг рэ урб.) стандл.
диоспyрос сонораэ стандл.
диоспyрос субротата
диоспyрос субтрунджата хьоджхьр.
диоспyрос сундаиджа бакъхь.ф. (= д. псэудоэбэнум)
диоспyрос тэссэллариа поир -. мауритиус абаноз
диоспyрос тэхана – тэхас уаз, мэкъсикъа уаз, джхьапотэ, джхьапотэ манзано, джхьапотэ приэто (испанyол бзэ), " уаз шъуцIэ сияхь "
диоспyрос триджхьопхьyлла (= д. пруриэнс)
диоспyрос тутджхьэри дунн
диоспyрос Iэноса дуIар. эскъи ддж. (= д. хьэрмапхьродитиджа)
диоспyрос Iиллоса (л.) дэ уинтэр
диоспyрос Iиргиниана – амэрикъа уаз, тыгъэкъыекIыпIэ уаз, зэдиэ уаз, поссумоод
диоспyрос Iитиэнсис
диоспyрос Iитиэнсис. лонгисэпала (гиллэспиэ) аджсм. (= д. глобоса)
диоспyрос ухьyтэана (хьиэрн) ф. фыжы
диоспyрос томэнтоса
диоспyрос сп. 'бамага'
диоспyрос сп. 'мт лэуиц
диоспyрос сп. 'мт спургэон'
зытхыгъэр
хьаткъо нури эрсоy