Ceşı - Cenç джэшы - джэнчъ
Yis’’exer: Adıg’e: Ceş, Arab: فاصوليا Tr:Fasulye, İn: beans, Fr: haricots, Rus: фасоль,Latin: Phaseolus vulgaris
Ceş (Phaseolus vulgaris), paklexeme (Fabaceae) yawunağoem şışe Phaseolus yizetéfığe fızegu Amerika`m kiç’ığe zı yil’ese psewure xate şüh’ont’eğaç’e.
Yipk zepıthalığe s’ıxer téte, thape wus’şö zegotxer yiex. Thapeme yatemepkı ş`eğım kutame ş`ıç’e yiem kıpıç’ere nekığexer fjı, şepl’ı, moreşö fede zebleh’uğe meh’ux. K’oandem fede zade yiatığağe Cm. 30-75 h’ureme ceş l’erıqo yirao, zézışeç’ı ş`ıç’e yie yiatığağe metre 1-2 nese deqoyerexeme ceş deqoaye yirao careşte ş`ıç’e t’um zetéç’ı. P’aéw, h’urayew, zenç’e, zağoreri ont’ağe h’ure ceş s’’ınexeme ya ç’ıhağe Cm.5-15 nesı.
Şıamç’e maxe, yat’e pstewum kışesı. Ceşır nepe dünayem yi xeğogume yaneha berem kışağası. 80 fedize zet’fığe yie şıt. Yeneha be yawuxıre zı şxını. Yiç’xemç’e kéğası.
Yizetéfığexer
Zağore Ceşxer s’’ınew şöap’e wusışö ş`anem zereqos’ıl’e yağajezı yaşxı. Ceş l’erıqo, re ceş deqoayem fedexer.
Zağore ceşxeri yağağuzı şöapexeme kaqos’’ıç’ıre ç’exer yağajözı yaşxı axeri mıxer arı.
|
Tr. İng.
|
Adıg’e
|
|
|
horoz
|
Atake Ceş
|
|
|
barbunya
|
Ceşjüğonç
|
|
|
boncuk
|
Şığı Ceş
|
|
|
şeker
|
Şeşuğ Ceş
|
|
|
göbekli
|
|
|
karnıkara
|
Ceş Nıbef
|
|
börülce
|
|
|
Dombay
|
|
|
dermason
|
|
|
soya
|
|
Zıtxığer
Hatko Nuri Ersoy
Telif hakk tarafıma aittir basım ve yayını izine tabidir.
джэшы - джэнчъ
джэш (пхьасэолус Iулгарис), пакълэхэмэ (фабаджэаэ) яунагъоэм шышэ пхьасэолус изэтефыгъэ фызэгу амэрикъаIм къикIыгъэ зы илъэсэ псэурэ хатэ шъухъонтIэгъакIэ.
ипкъ зэпытхьалыгъэ цыхэр тетэ, тхьапэ уцшъо зэготхэр иэх. тхьапэмэ ятэмэпкъы шIэгъым къутамэ шIыкIэ иэм къыпыкIэрэ нэкъыгъэхэр фжы, шэплъы, морэшъо фэдэ зэблэхъугъэ мэхъух. коандэм фэдэ задэ иатыгъагъэ джм. 30-75 хъурэмэ джэш лъэрыкIо ирао, зезышэкIы шIыкIэ иэ иатыгъагъэ мэтрэ 1-2 нэсэ дэкIоерэхэмэ джэш дэкIоае ирао джарэштэ шIыкIэ тIум зэтекIы. пIаеу, хъураеу, зэнкIэ, загъорэри онтIагъэ хъурэ джэш цIынэхэмэ я кIыхьагъэ джм.5-15 нэсы.
шыамкIэ махэ, ятIэ пстэум къышэсы. джэшыр нэпэ дунаем и хэгъогумэ янэхьа бэрэм къышагъасы. 80 фэдизэ зэтIфыгъэ иэ шыт. енэхьа бэ яухырэ зы шхыны. икIхэмкIэ къегъасы.
изэтефыгъэхэр
загъорэ джэшхэр цIынэу шъоапIэ усышъо шIанэм зэрэкIоцылъэ ягъажэзы яшхы. джэш лъэрыкIо, рэ джэш дэкIоаем фэдэхэр.
загъорэ джэшхэри ягъагъузы шъоапэхэмэ къакIоцIыкIырэ кIэхэр ягъажъузы яшхы ахэри мыхэр ары.
зытхыгъэр
хьаткъо нури эрсоy
|
