Yis’’exer: Adıg’e:Pıjı Arab: قنفذTr:Kirpi, İn:Hedgehog Fr:Hérisson Rus: ежLatin: Erinaceidae
Pıjı (Erinaceus), pıjımdexer (Erinaceidae) wunağom şışe şeş şıaqo, müşqu, has’’wus’’ şxaqo zı bız’aşö haywan.
Yiş`ıç’exer
Yiç’ıhağe santim 30 peblağe, yiwoteğuğo yih’ubzı zetéfığem, yinıbjı re zışıpsewure şıaç’em yépxığe gram 500-1200 yafızegu zebleh’u. yiişö yiç’ıhağe cm 2-2.5 peth’oaşö kas’ıxer tétıx. Zıgubjırem h’uréyabze zéğat’ırğuzı zı kas’’ı gowum fede zéş`ı.
Zışıpsewurer
K’ondal’e mezıme, park yinıxeme, xatexeme yafede ç’ıp’e bem şepsewuşü. Ç’ıp’e lebıxer şü`ı yél’eğu. Yat’e ş`eğım irith’uç’ığe tünelım şepsewu.
Yazebg’ırıç’ıç’e.
Avrupa re Asya'm şıwol’eğu. Türkiye’m yiç’ıp’e pstewum wuşıtéteraze. Şeşıre mehaqozaqox. Aneğunem yifebağe °C 4`ım yixe kızexırem ş`ımafe şiyém meğol’ı. Yağumığo thamafe 5-6 yékudiyi. L’fekesi şırı 3-8 k’élfı. Yifızeguğeç’e yiğaş`e yil’es 18 fediz.
Yaşxaç’e
Şhafite yéj yaşxaç’e
Nehaberemç’e has’’wus’’xer, pepsı s’’iğıxer, hant’ırako, worbene hamluw, zağoremi sığo re ble şırıxer, axeme yapemış`e zağore xatexeçxeri yaşxı.
S’’ıfıxer zézeğışüre tetanus awum yibağem min 7 zétetım neha berem yézeğe zereşıtır yal’eğuğe şıt. Awu başe zıxel’ı has’’wus’’xer, blexer rehatew yawuazı yaşxı. Şhaç’erem Engerek blem fedem yiawu yézeğışüxerep.
Yiş`ıhağe ğeşxaç’e.
L’eşığaxe pıjıxer, yejım yapaé yéğahazerığe şxınır şü`ı yal’eğugorem yaşxı. Hazere yaşere çetuw şxınıxer yaşxı, şemı şeps’’ane yamıtın fay. laktoz başe zerexel’ım peé pıjıxer yiğal’`ene şıt. pıjıme laktozur yağat’ıquşürep. Arızı yiç’et’iyxer nıbaşe yéş`ızı, psı qodıç’em yirel’`ıç’ıx. Bğe kenağe şırıxer bğaşxenı zıh’urem zerebğaşxeştıxe ş`ıç’er, haywan doktorıme yawupş`ığen fay. Yis’exer kıxeşığe pıjı şırım, ha – çetuw şxınıxer ğawus’’ınığe yéptım l’iştıx.
Pıjı lır bıslımemxeme ya zağorem hélal yaomi, neha berem harame pşxı mıh’une yao.
Türkiye'm şıpsewure pıjıxer
Türkiye'm zetéfığe 2 şışe yixere zetéç’ığe 3 şepsewu.
* E. concolor (Bğegu fıj pıjı)
* E. c. concolor: Xışü`ıs’’e xeğogum
* E. c. transcaucasicus: Adere xeğoguxeme
* E. roumanicus (Tığekıéç’p’e Avrupa pıjır)
* E. r. drozdovskii: Trakya xeğogu
E. europaeus zetéfığer Türkiye'm şıep. Mı s’’emç’e literatürde xetıxer Trakya`r xemıte, adere zeç’er E. concolor zetéfığem şışıx.
Türkiye’m şıwua mıh’une yaş`ığeme yaşış. Pl’ıjı zeétxağem "NT" kategorim xet. Pıjıxer, Türkiye’m yiğağunere zetéfığeme yazıre. Resmi Gazete’m şağauğe “Çevre ve Orman Bakanlığı’mç’e yağağunağe xaşö Hayvanxeme” (EK LİSTE 1) zeétxağe pıtxağem yitxağ. Ay feşhafe pıjıxer yéj zışıpsewure ç’ıp’em ubğaç’ınır, pşenır, wuneme dexağe haywane şıp’unır mıh’une yağapıtağ.
Yizetéfığexer
* Erinaceus concolor (Bğegu fıj pıjı)
* Erinaceus concolor concolor TÜRKİYE (Xışü`ıs’’e)
* Erinaceus concolor rhodius (Rodos pıjır)
* Erinaceus concolor transcaucasicus TÜRKİYE
* Erinaceus roumanicus (Tığekıéç’p’e Avrupa pıjır)
* Erinaceus roumanicus roumanicus
* Erinaceus roumanicus bolkayi
* Erinaceus roumanicus drozdovskii TÜRKİYE (Trakya)
* Erinaceus roumanicus nesiotes (Girit pıjır)
* Erinaceus roumanicus pallidus
* Erinaceus europaeus (Tığekohap’e Avrupa pıjır)
* Erinaceus amurensis (Amur pıjır)
