Mah’şebzıwu - махъшэ бзыу
Yis’’exer: Adıg’e: Mah'şebzıwu - Mah’çebzıwu Arab: نعامة Tr:Devekuşu İn: Ostrich Fr: Autruche Rus: страус Latin: Struthio camelus
Mah’çebzıwu (Struthio camelus), Mahçe bzıwuxeme Struthionidae yawunağo şışe Afrika'm şıpsewo, mıbıbıre zı bzıwu zetéfığ.
Struthionidae wunağom re Struthia zetéfığeme yadıxet. Mah’çebzıwuxer, bzıwuxeme yaşışe yenaha yinır arew yal’ıte. Dünayém yixeğogu bexeme kaşağası. Pşetık ç’ıha re l’ako ç’ıhaxer yie zı sehatım km. 70 fedize meşeşüx. Ya nexer şanı, peşıjemç’e kağore şınağr yal’eğu. 5-15 fedizır zediş`iğe kaquha. Zağore antilop re Şık’use arh’oğuxeme yaxete kadeqoç’ıx. Mah’çebzıwu h’uxer zewoaqo şıtıx. Zepıte zezawoxegorem zağore zerewuç’ıjıx. H’uxeme ya s’ıxer neha şabew yawubıte meh’u. yil’es 40-50 fediz ğaş`e yeğaş`e. Değo yepl’ığe şıtıme, yil’es 80-100 yafızego mepsewux. H’uxeme aslan k’uwaç’em fede make yağau.
Bzıwum yiş`enığe s’’em feoağer, Yunan bzemç’e "mah’çe ph’eç’aşhabzıwu " arı.
Yiş`ıç’exer
Mah’çebzıwuxeme yawoteğuğo neha beremç’e , kilo 90 re 130 yafızegu yite meh’u. zağore Mah’çebzıwu h’uxer kilo 155 fedize woteğu meh’u. yinı h’uğaxe h’uxeme yaişöxer neha beremç’e şüs’’e meh’u. yatamexemre yaç’ıxeme zağore ç’p’exer fıjıx. Bzıxemre yinı mıh’uğe h’uxeme yaişö yejaşö, kahwaşö meh’u. H’uxer l’ıh’u zıh’uxerem yatamexer zeiraşı, ay feşhafe şırıxeme yatamexemç’e jewup’e yafaş`ı.
Yibeğon
Mah’çebzıwu h’uxer, yanıbj (2 mre 4), yaatığağe metre 1.8-2.7 zınesıxerem , Mah’çebzıwuxer bzıxemi yatığağe metre 1.7 -2 zınesıxerem yazel’ıh’uğom yéhaxezı ç’es’’ıne féjex. Bzıxeme ş`ıgur l’ebjaneç’e yawuph’eşızı zı k’ubane yağahazerızı, ay yiqos’’ı 15 fedize yiwoteğuğe kilo1.5 fedize keqore, ğojı şöak’o, ç’enç’exer kaç’es’’ı. Ğol’hağom h’ur şeşıre ç’enç’eme yatéğoalhagorem bzım apıağu deh’u. şırıxer mafe 42-48`ım yafızego k’ireşı. Şırıxer çetım yiyınağexe yas’ıxer pıjı s’ım fede paps’’ex. Keh’uxe bete zet’ewuçöxezı yaşxıştım yiwujı yite kaquha féjex.
Zıtxığer
Hatko Nuri Ersoy
Telif hakk tarafıma aittir basım ve yayını izine tabidir.
|
