Şeşbzıwu - шэшбзыу
Yis’’exer: Adıg’e: Şeşbzıwu Arab: خفاش Tr:Yarasa, İn: Bat Fr:Chauve-souris Rus: летучая мышьLatin: Chiroptera

Şeşbzıwu (Chiroptera), bıbışüre bız’aşö k’upıxer.
Yiş`ıç’exer
Şeşbzıwuur zetéfığe 200 re 17 wunağom yiqos’’ı zetéç’ığe 900 – 1000 yie şıt. Yitame zeeç’ığe cm. 5 re cm. 150 yafızegu zéblih’o meh’u. Dünayem yixeğu pstewum şepsewuxemi tropik xeğogum şıpsewurexer neha başex. Şeşbzıwuxeme maç’e has’’wus’’ zeraşxırem peé dünayem yizepeşıçığem yişüağe yéç’ı.
Şeşbzıwuum yipkı s’ığom fed, neha bereme ya işö, cedug p’aç’e yatél’. Şeşbzıwuxeme yathaqumexer ğaşığe yinı meh’ux. yipe re yithaqume kıpıpşıreme pkı zexex lejaç’e ofır yal’eğu. Make ç’ezezığer yawubıtew, thaqumem liniğasınım şhape.
Zağore Şeşbzıwuxer yazako mepsewux. Ş`ıwuneme, çağexeme, ğoanexeme, yiqos’’ı wuğonığe çıg’ıxeme, wunaşha t’oaéme yaşepsewux. Aderexeri be zeş`iğıxe arh’oğo zedepsewux. Tığemıwo bğu xeğogume yaşıpsewure Şeşbzıwuxer ş`ımafem xeğogu fabe ç’ıp’em mek’oşıx. Amırıme ş`ımafe şıyém meğol’ıx.
Şeşbzıwuxer, yipşe zıiraş`ezı yaşhaxer yixe yéğazıxığe meşıyéx. Şeşım lajere Şeşbzıwuxeme yap’maç'ere yaaşü`ığe zexefıç’e değo l’eşığew şıt. Müşqu zışxıreme yapemış`ıre zetéfığe Şeşbzıwuxeme yal’eğuç’er değo l’eşığexep. Yağaure frekans atığaşe make woal’exer aneğunem yitı pkığuxeme yawuteç’ızı yikızeéqojığomç’e zıqoştı bğur yağotı. A yağaure maker s’’ıfım yithaqume zexixışürep.
Şeşbzıwu zetéfığe zawulem, h’u re bzır zel’ıh’une zıh’ure wah’tem pemış`ırem, zediyi keqoxerep. Bzım zı yil’esım ğemafe mazeme yazırem zı şırı k’élfı. Keh’uğaé şırır yapere mafe zawulem yane k’irehaç’ı, zeş`imığı zıh’urem şırır l’eyapem k’irane. Şırır zı thamafe zawulem yiqos’’ı bıbıne féje. Şeşbzıwuxeme yağaş`e yil’es 20 peblağe meh’u.
yişhafığexer

Dünayém wunağo 18 yépxığe, zetéç’ığe 986 yie şıt. Türkiye’mi wunağo 4 yépxığe zet’ç’ığe 30 yit.
K’up Chiroptera
Yixere k’up Megachiroptera
Wunağo Pteropodidae
Yixere wunağo Macroglossinae
Zetéfığ Macroglossus
Zetéfığ Megaloglossus
Zetéfığ Eonycteris
Zetéfığ Syconycteris
Zetéfığ Melonycteris
Zetéfığ Notopteris
Yixere wunağo Pteropodinae
Zetéfığ Eidolon
Zetéfığ Rousettus
Zetéfığ Myonycteris
Zetéfığ Pteropus
Zetéfığ Acerodon
Zetéfığ Neopteryx
Zetéfığ Pteralopex
Zetéfığ Styloctenium
Zetéfığ Dobsonia
Zetéfığ Aproteles
Zetéfığ Harpyionycteris
Zetéfığ Plerotes
Zetéfığ Hypsignathus
Zetéfığ Epomops
Zetéfığ Epomophorus
Zetéfığ Micropteropus
Zetéfığ Nanonycteris
Zetéfığ Scotonycteris
Zetéfığ Casinycteris
Zetéfığ Cynopterus
Zetéfığ Megaerops
Zetéfığ Ptenochirus
Zetéfığ Dyacopterus
Zetéfığ Chironax
Zetéfığ Thoopterus
Zetéfığ Vampyrodes
Zetéfığ Vampyrops
Yipşere wunağo Rhinolophoidea
Wunağo Megadermatidae
Zetéfığ Cardioderma
Zetéfığ Lavia
Zetéfığ Macroderma
Zetéfığ Megaderma
Wunağo Nycteridae
Zetéfığ Nycterus
Wunağo Rhinolophidae
Yixere wunağo Rhinolophinae
Zetéfığ Rhinolophus
Yixere wunağo Hipposiderinae
Zetéfığ Anthops
Zetéfığ Asellia
Zetéfığ Aselliscus
Zetéfığ Cloeotis
Zetéfığ Coelops
Zetéfığ Hipposideros
Zetéfığ Paracoelops
Zetéfığ Rhinonicteris
Zetéfığ Triaenops
Yipşere wunağo Rhinopomatoidea
Wunağo Craseonycteridae
Zetéfığ Craseonycteris
Wunağo Rhinopomatidae
Zetéfığ Rhinopoma
Yipşere wunağo Vespertilionoidea
Wunağo Vespertilionidae
Yixere wunağo Vespertilioninae
Zetéfığ Eudiscopus
Zetéfığ Pipistrellus
Zetéfığ Arielulus
Zetéfığ Falsistrellus
Zetéfığ Neoromicia
Zetéfığ Harpiocephalus
Yixere wunağo Myotinae
Zetéfığ Cistugo
Zetéfığ Myotis
Zetéfığ Lasionycteris
Yixere wunağo Miniopterinae
Zetéfığ Miniopterus
Yixere wunağo Kerivoulinae
Zetéfığ Kerivoula
Zetéfığ Phoniscus
|
Zetéfığ Sphaerias
Zetéfığ Balionycteris
Zetéfığ Aethalops
Zetéfığ Penthetor
Zetéfığ Haplonycteris
Zetéfığ Otopteropus
Zetéfığ Alionycteris
Zetéfığ Latidens
Zetéfığ Nyctimene
Zetéfığ Paranyctimene
Zetéfığ Mirimiri
Yixere k’up Microchiroptera
Yipşere wunağo Emballonuroidea
Wunağo Emballonuridae
Zetéfığ Balantiopteryx
Zetéfığ Centronycteris
Zetéfığ Coleura
Zetéfığ Cormura
Zetéfığ Cyttarops
Zetéfığ Diclidurus
Zetéfığ Emballonura
Zetéfığ Mosia
Zetéfığ Peropteryx
Zetéfığ Rhynchonycteris
Zetéfığ Saccolaimus
Zetéfığ Saccopteryx
Zetéfığ Taphozous
Yipşere wunağo Molossoidea
Wunağo Antrozoidae
Zetéfığ Antrozous
Wunağo Molossidae
Yixere wunağo Molossinae
Zetéfığ Cabreramops
Zetéfığ Chaerephon
Zetéfığ Cheiromeles
Zetéfığ Cynomops
Zetéfığ Eumops
Zetéfığ Mormopterus
Zetéfığ Molossops
Zetéfığ Molossus
Zetéfığ Mops
Zetéfığ Myopterus
Zetéfığ Neoplatymops
Zetéfığ Nyctinomops
Zetéfığ Otomops
Zetéfığ Platymops
Zetéfığ Promops
Zetéfığ Sauromys
Zetéfığ Tadarida
Yixere wunağo Tomopeatinae
Zetéfığ Tomopeas
Yipşere wunağo Nataloidea
Wunağo Furipteridae (Smoky bats)
Zetéfığ Amorphochilus
Zetéfığ Furipterus
Wunağo Myzopodidae
Zetéfığ Myzopoda
Wunağo Natalidae
Zetéfığ Chilonatalus
Zetéfığ Natalus
Zetéfığ Nyctiellus
Wunağo Thyropteridae
Zetéfığ Thyroptera
Yipşere wunağo Noctilionoidea
Wunağo Mormoopidae
Zetéfığ Parastrellus
Zetéfığ Perimyotis
Zetéfığ Scotozous
Zetéfığ Vespadelus
Zetéfığ Nyctalus
Zetéfığ Glischropus
Zetéfığ Eptesicus
Zetéfığ Otonycteris
Zetéfığ Lasiurus
Zetéfığ Barbastella
Zetéfığ Plecotus
Zetéfığ Idionycteris
Zetéfığ Euderma
Zetéfığ Nyctophilus
Zetéfığ Pharotis
Zetéfığ Corynorhinus
Zetéfığ Hypsugo
Yixere wunağo Murininae
Zetéfığ Murina
|
Zetéfığ Mormoops
Zetéfığ Pteronotus
Wunağo Mystacinidae
Zetéfığ (Mystacina
Wunağo Noctilionidae
Zetéfığ (Noctulio
Wunağo Phyllostomidae
Yixere wunağo Brachyphyllinae
Zetéfığ Brachyphylla
Yixere wunağo Carolliinae
Zetéfığ Carollia
Zetéfığ Rhinophylla
Yixere wunağo Desmodontinae
Zetéfığ Desmodus
Zetéfığ Diaemus
Zetéfığ Diphylla
Yixere wunağo Glossophaginae
Zetéfığ Anoura
Zetéfığ Choeroniscus
Zetéfığ Choeronycteris
Zetéfığ Glossophaga
Zetéfığ Hylonycteris
Zetéfığ Leptonycteris
Zetéfığ Lichonycteris
Zetéfığ Lionycteris
Zetéfığ Lonchophylla
Zetéfığ Monophyllus
Zetéfığ Musonycteris
Zetéfığ Platalina
Zetéfığ Scleronycteris
Zetéfığ Xeronycteris
Yixere wunağo Phyllonycterinae
Zetéfığ Erophylla
Zetéfığ Phyllonycteris
Yixere wunağo Phyllostominae
Zetéfığ Chrotopterus
Zetéfığ Glyphonycteris
Zetéfığ Lonchorhina
Zetéfığ Macrophyllum
Zetéfığ Macrotus
Zetéfığ Micronycteris
Zetéfığ Mimon
Zetéfığ Phylloderma
Zetéfığ Phyllostomus
Zetéfığ Tonatia
Zetéfığ Trachops
Zetéfığ Vampyrum
Yixere wunağo Stenodermatinae
Zetéfığ Ametrida
Zetéfığ Ardops
Zetéfığ Ariteus
Zetéfığ Artibeus
Zetéfığ Centurio
Zetéfığ Chiroderma
Zetéfığ Ectophylla
Zetéfığ Enchisthenes
Zetéfığ Mesophylla
Zetéfığ Phyllops
Zetéfığ Platyrrhinus
Zetéfığ Pygoderma
Zetéfığ Sphaeronycteris
Zetéfığ Stenoderma
Zetéfığ Sturnira
Zetéfığ Uroderma
Zetéfığ Vampyressa
Zetéfığ Ia
Zetéfığ Vespertilio
Zetéfığ Laephotis
Zetéfığ Histiotus
Zetéfığ Philetor
Zetéfığ Tylonycteris
Zetéfığ Mimetillus
Zetéfığ Hesperoptenus
Zetéfığ Chalinolobus
Zetéfığ Glauconycteris
Zetéfığ Nycticeius
Zetéfığ Nycticeinops
Zetéfığ Scoteanax
Zetéfığ Scotorepens
Zetéfığ Scotoecus
Zetéfığ Rhogeessa
Zetéfığ Scotomanes
Zetéfığ Scotophilus
|
Şeşbzıwuxeme yapeé zağore şıph’exer.
Şeşbzıwu wudıxer zeraşüeş`ırem fede s’’ıfıme yatébanexerep.
Müşqu zışxıre şeş bzıwuxer, 450 fedizı şenşefefın ğaç’e re 80 fediz azeğumç’e s’’fıme yaşüağe yirağaç’ı. Woşxı mezıxeme yapeé şeşbzıwuxeme liyeşüxe ye aşıt. Şeşbzıwuxer mı xeğogum yiçıg’ıxeme yanekığe sapexemre yaç’exer zérahaxegorem %95'ım fedize yabeğoaç’em yaşüağe yéç’ı.
Dünayem 1000'ım neha be Şeşbzıwu zetéfığem yizetéfığe 3'ır wudı şeşbzıwu, mıxeri Latin Amerika'm şepsewux. Şeşbzıwu wudıxer s’’ıfıme yatébanexerep, çeteş haywanxeme yabğuqox.
Avrupa'm re e Türkiye'm yenaha s’’ıqu şeşbzıwuu, asımıj şeşbzıwuur gram 5 neha h’urep.
Dünaye şıum 4500 peblağe bz’aşö zetéfığe tét. Mıxeme yaqos’’ı 1000'nım neha bere zetéfığer Şeşbzıwuuxeme yzetéfığer arı.
Amerikan iç savaşında barut yapmak için kullanılan malzemelerden biri de Şeşbzıwu dışkısıydı.
Şeşbzıwuxer bıbıxemi bzıwuxep. Bız’aşö haywanıx.
Zıtxığer
Hatko Nuri Ersoy
Telif hakk tarafıma aittir basım ve yayını izine tabidir.