Mı koayer yape İswiçrém ( Gruyére ) koajem şaş`ığe zereşıtım papç’e a koajem yis’’e yiratığ

YİŞ`IÇ’E

Şemı şep’s’’aneç’e meh’u mı koayer pş

`ı zıh’urem wuzfesakın be yie of pıl’e şıt. Yape rap’ş`e yişep’s’’ane  koaye şüç’ıştı bılımım  yişep’s’’aneç’e feje. Ay peé yişep’s’’ane koaye şüç’ıştı şemıxer şöğ’ogum yitı wus’ı yah’uğen fay. Şıl’ığe wus’ı, bılım şxın ha zetéğaph’ığe, şeşuğ wus’ıre adere şüme zıpixıştım fedexer şemıxeme yamığaşkığen fay. Bılımxeme ya şexer şuçı zıh’uremi kabzenığem cade wu fesakığe şüçıştıx. Şemıxeme zıs’e sımecenığe yamıen fay. Şep’s’’ane şığer mı koaye ş`ıç’em yéqo yémıqo zereşıtım doğe wömıpl’e h’uştep. Şep’s’’anexer (filitem) zıl’em yirağaç’ı yawkobzızı  koaye anl’e kabzexeme yareğah’ox anl’er ºC 50 – 55 yağafabe koaye anl’er pah’eç’e bğafebenır nah yéqö meh’u. Pah’e şımıe zıh’urem loğupuşk’öxer zenç’e maş`öm téğawçöağe juğafebeşt. zı pşağaşha yipe şığe`, wukobzığe yikebzağe   doğe, adeç’e aze yépl’ğe şep’s’’aner koaye anl’em  yirağah’o yape ºC 50 – 55 yağafabe koayem yiş`ığo zı téterazere gemç’e zéblih’o yifebağe ºC 35 – 28 kirağafexı. Yifebağe, şıatağe ğoem ºC 35  fabe ğoem ºC 28  h’un fay. Mıy kışnewujı şep’s’’anem ğalağe xeal’ha. Ğelağer safran re orlean ğelağem şışe kg 100  şep’s’’anem gr 3. xeal’hazı şü`e xeağaquha, kışnewujım  dakke 25 – 35 zep’s’’ene  yirağajezı mıhazere aç’e ş`ığe koaye xaz’em şışe xeaz’ezı dakke 35 p’s’’ene papç’e şeağatı.

 

KOAYE XAZ’EM YİŞ`IÇ’E.

Grawyér koayer h’uğaç’eç’e ş`ığe xaz’eç’e wumış`ıme mıh’une şıt. Mı xaz’er, zıs’e şköt’ğaç’e zımışkığe pşenı, melı, şıqem yinıbaşüh'o ç’et'iy zeuş`eğum l’ate ( kıtına) ziraore pkımç’e yaş`ı.

Kıtıner doğe wukobzığe ğ’ağ’uğe şıl’ın fay. wukobzığe ğ’ağ’uğe l’ate zı s’’e pkım şışe. gr 3. xexığe ğatekoağe zı porsélén şıkum yil’hağe yişıu  yifabeağe  ºC 30 - 35 h’ure gram 500 - 600 koyepsı tétç’enızı a porsélén şıkum zerite zımafere mefe nıkore ºC (36 sehat )30 febağem xete zışığatırem pemış`e kabze zı porsélén şıkugorem yiqos’’ı yipsı şıédğaç’ınızı zal’em kinağe adere pkı tekoafexer ez’ıştıx ,   mı  zal’em édğaç’ığe psır yéqo kabze şağo xefeğaç’e yié h’unı fay. Ketıwkozenığe koaye xaz’er kg 500. şep’s’’anem   koaye zexaz’eç’e firikuşt. A hésapımç’e kg 100 şep’s”anem gr 100 koaye xaz’e téfe meh’u. şep’s’’aner  ºC 30 - 35  dğafebeşt, kışnewujım koaye xaz’em şışe şep’s’’anem yibağe firikunı fediz xetç’eşt zeet’ç’egorem doğe zexedğaquhanızı dakke 35 şıdğatınızı tereze p’s’’ağeme tépl’ını peé apre ğal’eğoap’e  ah’oambe kabzer şep’s’’anem yi işö fızegum xedğawönızı a ah’oambe per yipşe t’`atınızı zı t’equ kıxetxınızı a ah’oambem kıpınağe t’equr adere ah’oambemç’e zıtfızırem tereze zegoç’ışt, yişö lıdıç’e qodıştep areşte h’o ah’oambem şep’s’’ane kızemıpş`ırem yip’s’’ağe zerekuğer woş`e. Amırıme kıxepxıre t’equr zıpfızırem şabedede zegomıç’e ah’oambem şep’s’’ane kepş`e kızpınerem zeremıp’s’’ağer keğal’ağo. Yip’s’’ağe xuğeme  koaye rıxınım feş`e  ş`ığe şınakıjeyç’e  koaye p’s’’ağem yişhaşö koaye anl’em yiujıxeme yakudiyil’`ağe, yéğazığe a yédğazığexeri ujım kıdanere t’`uaémç’e koaye anl’em yiş`eğı tı téunç’egorem yédğat’ısexıştıx. ( yişhaşö kıdiz’iyağe şater yixe xedğahajını peé)  kışnewujım koaye wubzınım feş`e ş`ığe yiç’ıhağe koaye anl’em yiş`eğı nesıne şeşıjıyémç’e ya ç’ıhağere ya bğuz’ere cm 6 x 6.  h’une bızığeç’e tıwpş`eteştıx pemış`ı şeşiyémç’i kışnewujım a wupş`etağexer neha s’’ıqo tıwpş`etejıt. şınakıjeyit’`uç’e yifızegu kışıwuble anl’em kitimğaç’e kızetkudyil’`eşt. Areşteç’e anl’em yiş`eğı el’ıxer yipşe kıdet’ğaqoyéştıx mıbzığe zewue koaye kızxeç’ırem axeri careşte tıbzınızı s’’qu ç’ıştıx. Kışnewujım yiç’ıha  feş`ı ş`ığe zı belağeç’e  koaye anl’em yil’ıxer dakke 25 yuğorığo zexedğaquhaşt. Ay kışnewujım dakke 10 yéj yéje şıdğatışt a wah’tem kışnewujı yişıu kıtehağe koayepsım 4/1 yipl’`ım yizrer s’’uq s’’uqe xetxınızı  zı lowupıgorem yidğah’oşt adere kinağe koyepsım xel’ı koaye wupş`etağe zexel’ır s’’uq s’’uqe zexedğaquhagorem yixe yéxığe koayexer kedğateç’ınızı, koaye anl’em yifebağeri ºC 55 nedğasışt. Koaye bzığe tekoafexer  zereğoye zemıpş`ını peé zel’epıte yiğorğo zexedğaquhaşt. Arızı mı koayer yizxırer mı ofır fesake yiş`e  feazağen fay. Koaye psı zexelım yifebağe  ºC 55   zınesırem maş`ör pıtıwpş`ışt yiş`eğı maş`ö edğastağeme maş`öxer étxıştıx. Zexeğaquhanır bğawuçü h’uştep. Zexeğaquhanır koayer zemıpş`ıne  woh’ufe dakke 50`em fedize yiğorğo wumığawuçö zeedğahe l’epıtın fay. H’uğeme wépl’ını papç’e koaye t’eöq kıxetxınızı aguç’e zıtfızırem zemıpş`ıme tı je datl’ha zıtıws’eurem  gıcır gıcırım fede kıtfaqo şıtıme koayem yiş`ıç’e ujuğe yikuğe h’uğe, amırıme woh’ufe zeedğaşt. Koayer zıh’uxerem yape xetxığağe koyepsı wuşıığer koayer neha psınç’e dğawş`ını peé koaye anl’em xedğah’ojışt. Koaye anl’em yifızegu neé kenenı peé  kışnewujım zı t’eöq zeedğahajınızı tıwuçunızı dakke 10 yéj yéje şıdğatışt, a wah’tem yiqos’’ı koayexer yixe yét’ısexıştıx. Koayexer anl’em şeç’ı p’aç’e yibzağe zal’emç’e kıxetxınızı koaye  ph’embğu ğaşığeç’e ş`ığe nek yixıp’eheme yiatığağe cm 2 şharışe yaritl’haştıx.yişıu tép’o fetç’ınızı tép’om yişıu Zı kilo koayem kg 5. téfene woteğuğe yişıu tédğawoşt. Kışnewujım a woteğuğer zı kilo koayem kg 14. téfene ç’ışt.  woteğuğem él’e sehat 24`e şıdğatışt mı wah’tem yiqos’’ı yiş`eğ yişıu, yişıu yişeğı ç’ıgoreme. 7 - 8 fedize zepırdğazeşt.

Grawyér koaye yix’ıp’e nekı xeme kg 30 – 50 yaréfe zağore naha be zériferexer mı ofım daiğe şıt.

kg 11 –12 şep’s’’anem 1 zı kilo Grawyér koaye xeç’ı. kg 50 keqo zı koaye şereh’ı xepxını peé kg 600. şep’s’’ane feyéşt. Sehat 24 kışnewujı woteğuğe tédğawağem yiş`eğı  el’ı koaye yixıl’er  kıetxınızı yifebağe ºC 10 – 12 h’une yilebığeri % 80 – 85  fedize lebe şıte şığu yéwoap’e  ç’ıp’em thınızı nekım zeril’e koayem  yıişo psewum nesıne şığu be tétekoşt. Téttekoağe şığum yişıu psı t’eqi tédğawtısenızı sehat 2 -3 `e téttekoağe şığuxer t’ıqufe téjeşt. Kışnewujım zı bzıws’ıf şeç’ı t’equmç’e şığu zıtéttekoğağe koayem yıişö zepstewi doğe t’otıgoreme tuwkobzınızı yét’oni yiperem fede şığu téttekoşt. ( 2 ) mefit’`u kışnewujı koayer zepırdğazenızı nekım kitxınızı şığu zınemsığe yişeğıre yiujıxemi yiperem fede şığu yatéttekoşt. Careşte mafem ze, 10 mafem şığu téttekoşt. 10 mafem kışnewujı koayexer yifebağe ºC 16 – 20   yilebığeri % 90 fedize lebe koaye h’up’e şıl’ıpem yitl’anıxezı maze 3 – 4 şıdğal’ıştıx. Axeri ay yil’ıfexe  mafe 2 -3 ze zırıze zepırdğazegorem ya işö feh’ure bğetağexer tétl’eiç’ınızı şığu tétıwtegorem yimafe yidğakuşt.

3- 4 mazem kışnewujı h’uğaxe koayexer bazarım şıpşem l’eç’ışt.

Doğe yéqo h’uğe zı grawyér koayem mı ş`ıç’exer yien fay.

a)      Yişö p’aé şhaç’erem yézeğıç’e yiéşt

b)      Koaye şereh’ım wuzteworem tan tan make kıpıuç’ın fay

c)      Zıwubzırem yişö ğoje yik’ubjanexer koaye şereh’ım yiqos’’ zefede zebleç’ığe şıtın fay

d)     Koayem yithaçü pıtedede şımıte rehate pşkışün fay je, qos’’m det’ıquhan fay.

 

Careşte şıtıme koayer değo h’uğe.