Aybeg
Yaşamı
Devletin kurucusu olan Aybeg,
Eyyubi Devleti'nde yaşanan iç karışıklıklara son vermek amacıyla Mısır'a gelmiş ve Eyyubi devletini yıkarak Memluk Devleti'ni kurmuştur. Bu dönemde Mısır'da yaşanan
Şii kökenli
Arap isyanları bastırılmış ve
Suriye Eyyubileri'ne son verilmiştir. Memluklar
1250'den
1382’ye kadar Bahri Memluklar (
Türk kökenli),
1382'den
1517'ye kadar ise Burci Memluklar (
Çerkes kökenli) olarak adlandırılmışlardır.
Baybars
Baybars ya da tam adıyla El-Melik el-Zehir Rukneddin Baybars el-Bundukdari (Arapça: الملك الظاهر ركن الدين بيبرس البندقداري) (1223 – 1 Temmuz1277) Mısır ve Suriye'de hüküm sürmüş dördüncü TürkMemluk Sultanıdır.Sarı saçlı yeşil gözlü bu Kıpçak Türkü 54 senelik ömründe azımsanamayacak zaferler almıştır
Yaşamı
Baybars Orta Asya steplerinde doğmuş bir
Kıpçak Türküdür. 1223 yılında doğmuştur.
Altın Ordu Hakanı ve
Cengiz Han’ın torunu Berke Han’ın damadı idi. Kendi yerine geçecek oğluna da Berke adını vermişti. Rivayete göre
Moğollar tarafından Kıpçak steplerinde
Deşt-i Kıpçak yakalanmış ve esir olarak Bizans tüccarlarına satılmıştır.Köle olarak
Kahire'ye getirilmiş,
Eyyubiler'in hassa ordusuna alınmıştı. Zekâ ve yeteneği ile kısa zamanda kendini gösterdi.
Berke Han
Muhammed Berke Han (
Arapça: محمد بركة قان) ya da tam adıyla
Melikü's-Said Sultan Nasırüddin Berke (
1260 –
1280),
Mısır ve
Suriye'de
1277 ile
1279 yılları arasında hüküm sürmüş Bahri
Memluk hanedanının beşinci sultanıdır.
Yaşamı
Bir
Kıpçak Türkü olan Memluk sultanı
Baybars'ın en büyük oğlu ve halefidir. Annesi
Altın Ordu hükümdarı Berke Han'ın kızıdır.
Sultan Baybars ölümünden önce oğlu Berke'yi kendi halefi olarak sultanlığa hazırladı, ve 1268 yılında bir kutlama sırasında Berke'yi kendi halefi olarak ilan etti. Baybars oğlunun konumunu güçlendirmek için kendisini zamanının güçlü beylerinden gene Türk kökenli olan
Kalavun'un kızı Gaziye Hatun ile evlendirdi.
Babasının 1277 yılında ölümünden sonra Berke Memluk tahtına geçti. Ama sultanlığını yalnızca iki yıl sürdürebildi.
El-Eşref Halil
Akka kuşatmasının bir tasviri.
El-Eşref Halil (
Arapça: الأشرف خلي) ya da tam adıyla
Melikü'l-Eşref Sultan Salahuddin Halil (ölümü
1293),
Mısır ve
Suriye'de
1290 ile
1293 yılları arasında hüküm sürmüş Bahri
Memluk hanedanının sekizinci Türk sultanıdır.
Yaşamı
Bir
Kıpçak Türkü olan Memluk sultanı
Kalavun'un oğlu ve halefidir. 1293 yılında öldürülünceye kadar 3 yıl boyunca Memluk tahtında kalmıştır.
Kalavun
Kalavun ya da tam adıyla Seyfeddin Kalavun el-Elfi el-Mansur (Arapça: المنصور سيف الدين قلاوون الألفي) (1222 – 10 Kasım1290) Mısır'da hüküm sürmüş bir Memlük Sultanıdır.
Kalavun Bahriye Memluklarından Kıpçak doğumlu bir Kıpçak Türküdür. Köle olarak satıldığı Sultan es-Salih Necmeddin Eyyubi tarafından azad edildi. Sultan Baybars'ın emri altında güç ve nüfuz bakımından gittikçe yükseldi.
Kansu Gavri

1501 - 1516 yılları arasında Memlük hükümdarlığı yapmıştır. Osmanlı padişahı Sultan II. Bayezid döneminde Osmanlılarla iyi ilişkiler kuran Gansu Gavri, Osmanlılarla dostluk ilişkileri kurmuştur. Ancak Yavuz Sultan Selim'e karşı Şah İsmail'i desteklemesi ile Osmanlı ile ilişkileri bozulmuştur. Halep yakınlarında yapılan Mercidabık Savaşı'nda yenilmiş ve hayatını kaybetmiştir. Mercidabık Savaşı'nda Osmanlı'ya mağlup olan Gansu Gavri bu savaş sırasında ölmüştür. Memlük Devletinde hükümdarlar, birbirini takip eden iki hanedandan seçilmiş olup, bu hanedanlar Memalik-i Bahriye ve Memalik-i Çerakise (BURCİ)'dir. Kansu Gavri Çerkez asıllıdır. O dönemin kaynaklarında hiç Arapça bilmediğinden de söz edilir.
Kiçik
Alaüddin Kiçik ya da tam adıyla
Melikü'l-Eşref Sultan Alaüddin Kiçik (1334 - 1345)
Mısır'da
1341 ile
1342 yılları arasında hüküm sürmüş on dördüncü
Türk Memluk Sultanıdır.
Yaşamı
Dokuzuncu Memluk sultanı Nasırüddin Muhammed'in oğlu ve yedinci Memluk sultanı
Kalavun'un torunudur. Ağabeyi
Seyfüddin Ebu-Bekr'den sonra yedi yaşında iken Memluk tahtına geçti.
Laçın el-Mansuri
Laçın ya da tam adıyla Melikü'l-Mansur Sultan Hüsameddin Laçın, Mısır ve Suriye'de 1297 ile 1299 yılları arasında hüküm sürmüş altıncı TürkMemluk Sultanıdır.
Nasır Muhammed
Sultan Nasır Muhammed Mısır'da hüküm süren Memluk Devleti'nin Sultan Kayıtbay'dan sonraki sultanı. Burci hanedanından gelen Nasır Muhammed 1496 tarihinde tahta geçmiş ve Cem Sultan'ın kızı ile evlenmiştir.Cerkes asiili Memluk sultanidir
Seyfüddin Ebu-Bekr
Seyfüddin Ebu-Bekr ya da tam adıyla
Melikü'l-Mansur Sultan Seyfüddin Ebu-Bekr (ölümü 1341)
Mısır'da
1340 ile
1341 yılları arasında hüküm sürmüş on üçüncü
Türk Memluk Sultanıdır.
Yaşamı
Dokuzuncu Memluk sultanı Nasırüddin Muhammed'in oğlu ve yedinci Memluk sultanı
Kalavun'un torunudur.
Sultan Kayıtbay
Sülemiş
Sülemiş ya da tam adıyla
Melikü'l-Adil Sultan Bedrüddin Sülemiş Mısır ve
Suriye'de
1280 yılında 100 gün kadar hüküm sürmüş altıncı
Türk Memluk Sultanıdır.
Yaşamı
Bir
Kıpçak Türkü olan Memluk sultanı
Baybars'ın oğullarından biridir. Ağabeyi olan
Berke Han'ın tahttan indirilmesinden sonra 7 yaşında
Kalavun'un teklifi üzerine sultan ilan edildi. 100 gün süren sultanlığından sonra tahttan indirildi ve yerine
Kalavun Memluk sultanı oldu.
Tomanbay
Özbek Bey
Özbek Bey15. yüzyıl'da yaşamış Memluk orduları baş kumandanı. 1485'de başlayan ve 6 yıl süren Osmanlı-Memluk savaşında Memluk ordusunun başında bulunan Özbek Bey bir çok kez Osmanlı ordusunu yenmiş ve bu savaşta büyük bir ün kazanmıştır. Bu gün Kahire'de bulunan Özbekiye semtine onun adı verilmiştir.
Şecer-üd-Dürr
Şecer-üd-Dürr,
Şeceret-üd-Dürr,
Şacar al-Durr ya da
Şacarat al-Durr (
Arapça:
شجر الدر Shajar al-Durr: "
incilerin ağacı"; d. ? - ö.
1257),
Mısır Memluk devletinin ilk ve tek kadın hükümdarı. Aynı zamanda İslam döneminde Mısır'da hükümdarlık yapan tek kadındır.
Biyografi
Eyyubi sultanı el-Salih Necmeddin Eyyub'un
Türk kökenli
cariyesi idi. El-Salih Eyyub 1249 yılında
Yedinci Haçlı seferi sırasında öldükten sonra yaklaşık bir yıl süresince devletin de fakto hükümdarı idi. El-Salih Eyyub'un oğlu Turanşah 1250 yılında öldürerek Mısır sultanı oldu. Üç ay sonra Memlûk komutanı
Aybeg ile evlendi. Aybeg ile birlikte Mısır'ın ilk Memluk hanedanlığının kuruluşunu gerçekleştirdiler. 1257'de kocası Aybeg'i bir komplo aracılığı ile öldürttü. Bu cinayetten kısa bir süre sonra, gene 1257 yılında, başa geçen Aybeg'in oğlu el-Mansur Ali tarafından intikam amacıyla öldürtüldü.
Şihabüddin Ahmed
Şihabüddin Ahmed ya da tam adıyla
Melikü'n-Nasır Sultan Şihabüddin Ahmed (ölümü 1344)
Mısır'da
1342 yılında hüküm sürmüş on beşinci
Türk Memluk Sultanıdır.
Yaşamı
Dokuzuncu Memluk sultanı Nasırüddin Muhammed'in oğlu ve yedinci Memluk sultanı
Kalavun'un torunudur. Kardeşi Sultan
Kiçik'ten sonra Memluk tahtına geçti.
Mısır Memlûk sultanlar listesi
Bahri Hanedanı (1250 - 1390)
- Şecer-üd-Dürr (1250)
- Aybeg (1250 - 1257)
- Ali (1257 - 1259)
- Kutuz (1259 - 1260)
- I. Baybars (1260 - 1277)
- Barakah (1277 - 1279)
- Sülemiş (1279)
- Kalavun (1279 - 1290)
- Halil (1290 - 1293)
- Nasir (1293 - 1294) İlk kez
- Kitbuga (1294 - 1296)
- Laçin (1296 - 1299)
- Nasir (1299 - 1309) İkinci kez
- II. Baybars (1309 - 1310)
- Nasir (1310 - 1341) Üçüncü kez
- Ebu Bekir (1341)
- Kiçik (1341 - 1342)
- Ahmed (1342)
- İsmail (1342 - 1345)
- I. Şaban (1345 - 1346)
- Hacci (1346 - 1347)
- Hasan (1347 - 1351) İlk kez
- Salih (1351 - 1354)
- Hasan (1354 - 1361) İkinci kez
- Muhammed (1361 - 1363
- II. Şaban (1636 - 1377)
- Ali (1377 - 1381)
- II. Hacci (1381 - 1382)
- Barkuk (1382 - 1389) Burji Hanedanı'nın kurcusu
- II. Hacci (1389 - 1390)
- Barkuk (1382 - 1389) İlk kez
- II. Hacci (1389 - 1390)
- Barkuk (1390 - 1399) İkinci kez
- Farac (1399 - 1405) İlk kez
- Abdülaziz (1405)
- Farac (1405 - 1412) İkinci kez
- Müsteyn (1412) Abbasilerden
- Muavyed Şeyh (1412 - 1421)
- Ahmed (1421)
- Tatar (1421)
- Muhammed (1421)
- Barsbay (1422 - 1438)
- Yusuf (1438)
- Cakmak (1438)
- Osman (1453)
- İnal (1453 - 1461)
- Ahmed (1461)
- Kuşkadam (1461)
- Bilbay (1467)
- Timurbuga (1468)
- Kaitbay (1468 - 1496)
- Muhammed (1496 - 1498)
- Kansuh (1498 - 1500)
- Canbulat (1500)
- Adil Tumanbay (1501)
- Kansuh el Gavri (1501 - 1516)
- Eşref Tumanbay (1516 - 1517)